Wednesday, February 15, 2012

Κρι-Κρι Το αγρίμι της Κρήτης


Το αγρίμι της Κρήτης είναι αυτό το πανέμορφο, γρηγορότατο και περήφανο ζώο που κινδύνευσε να εξαφανιστεί. Στη δεκαετία του 1960 υπολογίζετο ότι ζούσαν γύρω στα 200 ζώα. Την εποχή εκείνη υπηρετούσε στα Χανιά ως εισαγγελέας εφετών ο Γεώργιος Γιαννακόπουλος και αφύπνισε για τη διάσωση του θησαυρού των Λευκών Ορέων. Ύστερα από τις ενέργειες του ανθρώπου αυτού, καθώς και τις επαρχίας Σφακίων, με το Β.Δ. 781/1962 ανακηρυχθηκε εθνικός δρυμός μια έκταση 48500 στρέματα . Στην εποχή μας ο αριθμός αυτού του ζώου φτάνει τις 2000. Υπολογίζεται ότι το φαράγγι της Σαμαριάς, όπου απαντάται το αγρίμι δημιουργήθηκε πριν 14000000 χρόνια. Τώρα έχει πλουσιότατη βλάστηση και τοπία που μοιάζουν με ζωγραφικούς πίνακες.

Το μήκος του είναι μέχρι 1,30-1,40 μέτρα και το αρσενικό φτάνει τα 40 κιλά. Το θηλυκό γίνεται μικρότερο και τα νύχια του είναι όπως της κατσίκας, με την οποία συγγενεύει και με την οποία διασταυρώνεται.

Έχουν χρώμα καφετί, το οποίο, κατά την εποχή του ζευγαρώματος τον Οκτώβριο και Νοέμβριο, γίνεται ανοιχτότερο. Στα 10 χρόνια, εποχή κατά την οποία αρχίζει το γήρας το χρώμα τους ανοίγει και πάλι. Έχουν μεγάλο γένι. Το αγρίμι μπορεί να πηδήξει και πάνω από 8 μέτρα.

Είναι φυτοφάγο μηρυκαστικό, αρτιοδάχτυλο. Τα κέρατα του αρσενικού φτάνουν το 1 μέτρο. Στη ράχη τους έχουν μια σκούρα καφετί γραμμή από το κεφάλι μέχρι την ουρά. Η κύησή τους κρατά 5 μήνες. Το αγρίμι της Κρήτης, το επονομαζόμενο κρι-κρι, είναι το πιο χαρακτηριστικό ζώο της κρητικής πανίδας και αποτέλεσε από αρχαιοτάτων χρόνων σύμβολο κρητικής λεβεντιάς. Στην Κρήτη το συναντάμε σε απόκρημνους βράχους και γκρεμούς φαραγγιών, όπου σκαρφαλώνοντας βρίσκει χόρτα και χαμόδεντρα από τα οποία διατρέφεται.

Παλαιοί βοσκοί λένε ότι ο ιδανικότερος τόπος για τ’ αγρίμι, είναι το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης. Έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και από πλευράς χρώματος με το φυσικό του περιβάλλον. Παρά το πολυγαμικό του χαρακτήρα του, το αρσενικό παρουσιάζει μοναχική συμπεριφορά κατά την εποχή του ζευγαρώματος. Ο αίγαγρος θεωρείτε πρόγονος της κατσίκας, την ξεπερνά όμως σε μέγεθος φτάνοντας το 1,5 μέτρο μήκος και τα 80 κιλά βάρος.Χαρακτηριστικά είναι τα μεγάλα τοξοειδή κέρατα που φτάνουν μέχρι 1,20μ. μήκος. Δυστυχώς το κυνήγι του, αν και απαγορεύεται, έχει φέρει τους πληθυσμούς του ζώου αυτού σε οριακή κατάσταση. Τώρα πια το είδος του είναι κάτω από την κρατική προστασία στους Εθνικούς δρυμούς, όπως είναι το φαράγγι της Σαμαριάς.

Tο αγρίμι δεν αφανίστηκε, κακοποιήθηκε, όμως, το όνομά του με το παρατσούκλι «κρι-κρι». Η ονομασία Κρι-Κρι λέγεται ότι του δόθηκε από τους Αμερικάνους όταν το 1950 ένας Κρητικός, πρόεδρος της κοινότητας Επανοχωρίου, έπιασε ένα μικρό αγρίμι και θέλησε να το κάνει δώρο στον πρόεδρο των Η.Π.Α. Τρούμαν. Το μικρό αγρίμι αποτέλεσε στολίδι του ζωολογικού κήπου της αμερικανικής πρωτεύουσας, όπου και μεταφέρθηκε με αεροπλάνο.

Αναπαραστάσεις σε ανάγλυφα του μινωικού πολιτισμού πιστοποιούν την σε άλλες εποχές ευημερία του ζώου σε όλα τα μέρη της Κρήτης. Στα κέρατά του προσέδιδαν κάποια ιερότητα και έχουν έρθει στο φως μέσα από ανασκαφικές δραστηριότητες. Ο αίγαγρος είναι από τα ζώα που παρουσιάζουν έντονο φυλετικό διμορφισμό. Στην κοινωνική τους οργάνωση μελετητές συνάντησαν ιεραρχία, τα θηλυκά ζουν σε αγέλες μέχρι και 20 μέλη, ενώ τα αρσενικά ζουν μοναχικά.