Sunday, October 28, 2012

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ 1912 -1913

Ενα απόσπασμα της Ομιλίας του υποστράτηγου  ε.α.   κυρίου Νικολάου Φ. Γρυλλάκη με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων απελευθέρωσης της Μακεδονίας μας.
Ο Μακεδονικός Αγώνας όντως υπήρξε η αφετηρία των νικηφόρων απελευθερωτικών αγώνων του 1912-1913 και η δικαίωση δεν άργησε να έρθει.
Και στους πολέμους αυτούς οι Κρητικοί δεν έμειναν ουδέτεροι και αμέτοχοι, ανεξάρτητα αν η Κρήτη- Η Κρητική Πολιτεία- βρισκόταν ακόμη κάτω από την επικυριαρχία του Σουλτάνου και οι Κρητικοί παρέμειναν εντός εισαγωγικών «Τούρκοι υπήκοοι».
Όμως στην Κρήτη η επιστράτευση προχωρούσε παράλληλα με εκείνην (17 Σεπ. 1912) στην υπόλοιπη χώρα και μέχρι τις 27 Σεπ.
Συγκροτήθηκαν 16 λόχοι, οι οποίοι μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος μεταφέρθηκαν στον Πειραιά.
Με αυτούς και άλλους που στάλθηκαν στη συνέχεια από την Κρήτη συγκροτήθηκαν στην Αθήνα τέσσερα Τάγματα Κρητών, από τα οποία τα τρία αποτέλεσαν το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών που διατέθηκε στο Στρατό της Ηπείρου και το 4ο Τάγμα στο Στρατό Θεσσαλίας, ως Ανεξάρτητο Τάγμα.
Το 4ο Τάγμα Εθελοντών Κρητικών με Διοικητή τον Ταγματάρχη Γεώργιο Π. Κολοκοτρώνη, εγγονό του Θ. Κολοκοτρώνη, (σκοτώθηκε στις 12 Ιουλίου 1913, μαχόμενος στην Άνω Τσουμαγιά), διατέθηκε στο Στρατό Θεσσαλίας, στην VII Μεραρχία.
Πολέμησε ηρωικά στα στενά της Πέτρας, στην απελευθέρωση της Κατερίνης (15 Οκτ. 1912), στη Μάχη των Γιαννιτσών (19-20 Οκτ. 1912) και ήταν το πρώτο Τάγμα που εισήλθε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτ. 1912, ως Εμπροσθοφυλακή της Μεραρχίας.

Κατά τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο το τάγμα έλαβε μέρος στη Μάχη του Κιλκίς- Λαχανά (19-21 Ιουνίου 1913), ενταγμένο στην VI Μεραρχία. Επίσης, έλαβε μέρος στην απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου (26-27 Ιουνίου 1913) και έφθασε στην Τσουμαγιά (12-14 Ιουλίου 1913).
Οι απώλειες του τάγματος αυτού ήταν οι μεγαλύτερες από όλες τις άλλες αντίστοιχες μονάδες του Ελληνικού Στρατού (από τους 1000, επέζησαν μόνο 50!)
Ως εθελοντές κατατάχθηκαν στο Στρατό (VII Μεραρχία) και οι δύο γιοι του Ελ. Βενιζέλου. Ο 19 χρονος Κυριάκος και ο 18 χρονος Σοφοκλής, Εύελπις τότε, ως Λοχίας.
Το Ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών εκτός από την κύρια δράση του στην Ήπειρο (Μάχες Αργυροκάστρου, Πρεμετής, Κορυτσάς, Μοσχόπολης κ.ά) τις οποίες δεν θα αναλύσουμε, στις αρχές Ιουλίου 1913 μεταφέρθηκε από τους Αγίους Σαράντα στην Καβάλα, εκτός από το ΙΙΙ Τάγμα του, που παρέμεινε στην Κορυτσά. Έλαβε μέρος στην απελευθέρωση της Ξάνθης (13 Ιουλίου 1913), της Κομοτηνής (15 Ιουλίου 1913) και πολεμώντας έφθασε μέχρι το Νευροκόπι (24 Ιουλίου 1913).
Στις 14 Αυγούστου 1913 μετονομάστηκε σε 14ο Σύνταγμα Πεζικού και τέλος στις 8 Ιανουαρίου 1914 επανήλθε στα Χανιά, όπου έγινε δεκτό με παλλαϊκό ενθουσιασμό και έτυχε λαμπρής πανηγυρικής υποδοχής.
To 1917 ιδρύθηκε και η Παγκρήτια αδελφότητα Μακεδονίας (Π.Α.Μ.) από τους εναπομείναντες Κρητικούς στρατευμένους (Μακεδονομάχους, εθελοντές και στρατιώτες) με έδρα την Θεσσαλονίκη που φέτος εορτάζομε την 95η επέτειο .
Η Συμβολή και οι θυσίες των Κρητικών στο Μακεδονικό Αγώνα 1903-1908 και στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, ήταν όντως μεγάλη, αποτελεσματική, ηρωική, αξιοθαύμαστη, και αποκλειστικά ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ.

No comments: