Λίγη Ιστορία δε βλάπτει!!!!!!

Ματιές στην Ιστορία
Γιά να γνωρίσομε την Ιστορία μας
Αμφίμαλλα η σημερινή Γεωργιούπολη

Γράφει ο Νικόλαος Ξεν. Γρυλλάκης

Γεωγραφική θέση της Γεωργιούπολης
Πριν ανατρέξομε στην ιστορία της θα καθορίσωμε γεωγραφικά τη θέση της γιατί αυτή κυρίως συνέβαλε στην εξέλιξη της μέχρι σήμερα.
Ευρίσκεται στην εκβολή του Αλμυρού ποταμού και επηρεάζεται από το μικροκλίμα της περιοχής.Αλλοτε επηρεάζεται από την αύρα των πέριξ ορεινών όγκων και άλλοτε από τη θαλάσσια αύρα που παρέχει τις κατάλληλες συνθήκες γιά να καρπίσουν τ άμπέλια ,οι εληές και τ΄αλλα οπωροφόρα δένδρα στα πλούσια κι΄εφορα εδάφη της περιοχής. Η θέση της Γεωργιουπόλεως είναι κλειδί γιατί βρίσκεται πλησίον της τομής δύο οδικών αξόνων ο οριζόντιος από Ανατολική προς Δυτική Κρήτη και ο κάθετος από τις βόρειες ακτές πρός τις νότιες και τη χώρα Σφακίων
Από το μικρό νησί,του Αγίου Νικολάου, θα προσπαθήσομε να δώσομε τη μεγάλη ποικιλότητα οπτικών ερεθισμάτων από τα πανέμορφα τοπία των γύρω περιοχών..Κοιτάζοντας προς τη Γεωργιούπολη πίσω μας εκτίνεται το καταγάλανο Κρητικό Π’ελαγος. Δεξιά μας έχομε τα Σελλιανά βουνά,τη Γαναδέ, που κάτω στους πρόποδες της κοντά στη θάλασσα βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακης με τον ομώνυμο μικρό ποταμό με τα πεντακάθαρα κρύα νερά και εκβάλει σε μικρό ορμίσκο με ωραία λεπτή άμμο.Αριστερά από τη Γαναδέ βρίσκομε δύο οικισμούς, το Αργυρομούρι και την Εξώπολη σκαρφαλομένους στη πλαγιά του ορεινού όγκου. Από τους εξώστες αυτούς αλλά κι΄από τον απέναντι εκείνο του Μαθέ, έχομε μιά καταπληκτική θέα της περιοχής έτσι μπορούμε να εκτιμήσομε τη προνομιακή θέση του Δήμου. Από εδώ ψηλά ένα πανόραμα σε παρασέρνει ν΄αγναντεύεις με τις ώρες το περιβάλλον τοπίο και ν΄αναλογίζεσαι πόσο απλόχερα ο Θεός ευλόγησε και προίκησε αυτό το τόπο.Στο βάθος του ορίζοντα προς Δυσμάς τα ριζά του θεόρατου όγκου των Λευκών Ορέων που οι κορυφές των σαν κοφτερές λεπίδες λογχίζουν τον ουρανό, η φύση ακουμπά ευλαβικά τα πλούσια δώρα της.Mπροστά μας προς νότο υπάρχουν αρκετές λοφοσειρές απολήξεις της Δαφνοκορφής με τη κεφάλα να βρίσκεται πολύ κοντά στη πόλη.Πυκνή βλάστηση ακολουθεί τη κοιλάδα του Αλμυρού ποταμού που έρχεται από τα δυτικά,και που λίγα μέτρα πριν την εκβολή του η βλάστηση αυτή γίνεται πολύ πυκνή που δίδει στο ποταμό Αμαζονική μορφή.
Γιά να πάρει κανείς μιά ιδέα της ζούγλας του μικρού μας Αμαζονίου αρκεί να ενοικιάσει μια μικρή βάρκα γιά ένα περίπατο στο ποταμό από τη γέφυρα μέχρι τη τεχνιτή λίμνη του ηλεκτρικού εργοστασίου
Αριστερά μας ανοικτοί ορίζοντες από θάλασσα πλατειά και απέραντη αμμουδιά που εκτείνεται μέχρι του Πετρέ δηλαδή πέρα από το όριο των νομών Χανίων-Ρεθύμνης όπου εκβάλει ο τρίτος ποταμός τηςπεριοχής οΜουσέλλας.Μπροστά μας και λίγο αριστερά απλώνεται ο πλούσιος κάμπος του Ασπρουλιάνου .Εδώ κοντά στις ακτές βρίσκεται το επίνειο του Κουρνά ο Καβρός,με μεγάλη τουριστική ανάπτυξη .Εκατέρωθεν της Εθνικής οδού έχουν κτιστεί πολυτελh Ξενοδοχεία, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το PILOT . Στη περιοχή πολλές τουριστικές μονάδες έχουν κάμει την εμφάνιση τους καθιστώντας την μιά από τις περισσότερο αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές της χώρας μας.
Λίγο πιό πάνω στούς πρόποδες των ορεινών όγκων βρίσκεται η μοναχοκόρη της Κρήτης, η λίμνη Κουρνά ο τροφοδότης με νερό του Αποκόρωνα και όχι μόνο. Είναι πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών ημιδαπών αλλά κυρίως ξένων γιατί έχει μιά χαρακτηριστική άγρια ομορφιά και γεωλογική ιστορία χιλιάδων ετών
Στην αρχαιότητα αναφέρεται με το όνομα Κορησία,γιατί στη περιοχή υπήρχε ο ναός της Κορησίας Αθηνάς.Ισως οι Αραβες είναι αυτοί που της έδωσαν το όνομα Κουρνά γιατί στα Αραβικά Κουρνά σημαίνει λίμνη.

Βασικά Ιστορικά Στοιχεία

Ιστορικά στοιχεία, στην ευρύτερη περιοχή εμφανίζονται από τη Μινωική εποχή.Τοποθεσίες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος υπάρχουν στις νοτιες’ περιοχές της Γεωργιουπόλεως όπου ευρίσκετο η αρχαία πόλη Αμφιμαλλα, επίνειο της πόλης Λάππα της σημερινής Αργυρούπολης Η πόλη υπήρχε από το, 1500π.χ με μεγάλη ακμή τη Ρωμαική περίοδο.
Από τα Κρητικά χρονικά πληροφορούμεθα οτι τη σημερινή Γεωργιούπολη ο Στράβων την αναφέρει Αμφίμαλον και ο Στέφανος ο Βυζάντιος Αμφιμάλιον. Τέλος ο Πτολεμαίος Πανταμάτριος την αναφέρει ως Αμφιμαλή κειμένει στον ομόνυμο αμφυμαλή κόλπο. Η θέση της καθορίζεται ακριβέστερα από τον αρχαίο Ελληνα συγγραφέα Στραβωνα ο οποίος είναι ο σπουδεότερος ίσως γεωγράφος της αρχαιότητας.Το σπουδαιότερο από τα έργα του, τα Γεωγραφικά,διεσώθηκε, με 17 βιβλία Ο Στράβων αναφέρει ότι είναι επίνειο των Λαππαίων επί της βορείου ακτής ενώ επί της νοτίου ακτής επίνειο των Λαππαίων ε’ιναι ο Φοίνιξ, διάφορος του Φοίνικος των Σφακίων, το σημερινό Λουτρό. Tέλος η ονομασία του κόλπου από την οποία ο ποταμός ίσως και η πόλiς πήραν την ονομασία τους, μπορεί να ετοιμολογηθεί εκ του μάλη δηλαδή μασχάλη.
Πολλές ονομασίες έχουν, κατά καιρούς δοθεί στη περιοχή , όπως Καστελάκια από τα πολλά φρούρια που υπήρχαν στη περιοχή, Αλμυρός από τον υπάρχοντα ποταμό κ.τ.λ. Το 1893 η πόλη ονομάζεται Αλμυρούπολη.
Ο μοναχός Ιωάννης Ξένος, τον 11ον αιώνα ανέπτυξε σημαντική δράση ιδρύοντας στα Δράμια τη μονή του Αγιου Γεωργίου και συμβάλοντας στη Γεωργική ανάπτυξη της περιοχής
Τον 13ο αιώνα που, η Κρήτη κατελήφθη από τους Βενετούς, στη βιβλιογραφία αναφέρονται οι ονομασίες των οικισμών της περιοχής,Azogeromuri,Chrussopoli,Castelo, Mathe, Flashi, Dramia, Curna, Kalamitsi Amigdali. Oι οικισμοί αυτοί βρίσκονται σε κατάλληλες θέσεις ώστε από ψηλά να εποπτεύουν ολόκληρο το κόλπο του Αλμυρού που έχει ακόμα και σήμερα μεγάλη στρατηγική αξία Την ίδια περίπου οχύρωση είχαν και οι Γερμανοί με τη κατάληψη το 1941. Ολοκληρώνοντας αναφέρομε οτι στο δεξί μέρος της τεχητής λίμνης του ηλεκρικού εργοστασίου υπήρχαν νερόμυλοι στους οποίους κατέφευγαν οι συνεπαρχιώτες γιά το άλεσμα των σιτηρών αλλά μαζί με το αλεύρι πάθεναν και .....ελονοσία από τα σύκα που έτρωγαν από τις γύρω συκιές
Το χαρακτηριστικό της περιοχής είναι οι πολλοί ευκάλυπτοι που υπάρχουν παντού όπου παλαιότερα ήσαν έλη. Τα έλη αποτελούσαν εστίες μόλυνσης λόγω της αναπαραγωγής σ΄αυτά των εντόμων <κουνούπια> που προκαλούν την ελονοσία ,η ρίγο, που λένε οι παλαιότεροι.
Το 1900 ο ,δραστήριος και διορατικός Παπαδογιάννης οργανώνει το μικρό οικισμό και πιστεύει ότι οι φυσικές ομορφιές και η γονιμότητα του εδάφους της περιοχής θα συντελέσουν ώστε σε λίγα χρόνια ο οικισμός αυτός να εξελιχθεί σε πόλη που προκαταβολικά ονομάζει πόλη του Αλμυρού δηλ Αλμυρούπολη. Πράγματι επαληθεύεται με συνέπεια η Αλμυρούπολη σε λιγο καιρό να ορισθεί συνπροτεύουσα του τότε νομού Σφακίων. Γιά να καταλήξομε στη σημερινή της ονομασία,Γεωργιούπολη, θα πρέπει ν΄αναφέρομε μερικά ακόμα βασικά ιστορικά γεγονότα.
Η επαρχία Αποκορώνου με τον περί Δήμων νόμο <1879> ήτο διηρημένη σε τέσσερις Δήμους, Αρμένων, Βάμου, Φρέ και Μαθέ. Ο Δήμος Μαθέ περιελάμβανε τις κοινότητες,που τ 1928 είχαν τους αντίστοιχους κατοίκους.Γεωργιούπολη,138 ,Εξόπολις,194, Καλαμίτσι Αμυγδάλι,314,και Μαθές,174, Επίσης περιελάμβανε τους συνοικισμούς,Αργυρομούρι,48, Ασπροσυκιά,24, Ασπρουλιάνοι,21, Δημητρουλιανά,33, Κατούνα,40, και Μουρί,49, .Στις 8 Μάη 1899 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μαθέ με ψήφισμα του έδωσε στη πόλη το όνομα Γεωργιούπολη προς τιμή του Κυβερνήτου της Κρήτης πρίγκιπος Γεωργίου της Ελλάδος όνομα που φέρει μέχρι σήμερα Επανερχόμενοι στο Παπαδογιάννη θα αναφέρομε ακόμη ότι το 1906 ίδρυσε τη Γεωργική εταιρεία της Γεωργιουπολης. Εχουν διασωθεί τα πρακτικά της 5 Φεβρουαρίου του έτους ιδρύσεως της Σ΄αυτά αναφέρονται ,η διακήρυξη της ίδρυσης,που αποτελείται από 28 άρθρα,επίσης αναφέρονται τα ονόματα των ιδρυτών της και η λίστα των μελών της. Επίσης αναφέρονται οι βασικοί στόχοι της εταιρείας που ήσαν.
1.Η ταχεία ανάπτυξη η πρόοδος και ο εκσυγχρονισμός της Αγροτικής ζωής στη μείζονα περιοχή της Γεωργιούπολης
2 Η απολύμανση των ανθυγιεινών εστιών και η αποξήρανση κατά το δυνατόν των υπαρχόντων ελών.
3. Η ίδρυση μονάδων ιχθυοκαλλιέργιας.
Τα πρακτικά της συνεδριάσεως υπεβλήθησαν στα αρμόδια όργανα της τότε Κρητικής πολιτείας. Ο πρίγκιπας Γεώργιος μεσα σε νόμο της 9ης μαρτίου 1906 νομιμοποίησε τον κανονισμό της εταιρείας. Το πρώτο χρόνο της ίδρυσης της εφυτεύθησαν πολλά δένδρα ευκάλυπτοι και οπωροφόρα που είχαν διανεμηθεί δωρεά στους κατοίκους .Ο Παπαδογιάννης συνεχώς αιτούσε από τη Διοίκηση φθάνοντας μέχρι και τον πρόεδρο της Κρητικής Βουλής Α.Μιχελιδάκη, με κύριο αίτημα του την αποστολή στη περιοχή αγρονόμου,<σήμερα Γεωπόνος Εφαρμογών> γιά να διδάξει τρόπους και &μεθόδους καλλιεργειών ,να υποδείξει είδει και ποικιλίες φυτών που θα ευδοκιμούσανστη περιοχή με την υπάρχουσα φυσική και χημική σύσταση του εδάφους και το μεγάλο υδατικό δυναμικό της περιοχής
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το θεμέλιο λίθο της ανάπτυξης της περιοχής τον έβαλε ο Παπαδογιάννης, αλλά και άλλοι αργότερα συνέβαλαν στη πρόοδο του τόπου.Θα ήταν παράληψη αν δεν ανέφερα τους συγχρόνους μου, Παπαδάκηδες και συγκεκριμένα τον Παπαδολάμπη που προπολεμικά εμβραβέυθη στη ετήσια Γεωργική Εκθεση της Θεσσαλονίκης. Επίσης πρέπει ακόμα ν΄αναφερθούν οι Σταυρουλάκηδες, Καυκαλάδες, Κοκκαλάκηδες, ο πατέρας μου Ξενοφών Γρυλλάκης που με τη διορατηκότητα του &τη οξυδέρκεια που τον χαρακτήριζε πίστευε οτι κάποτε το πτωχό μικρό ψαροχώρι που ζούσαμε θα ήθελε εξελιχθεί και αναπτυχθεί σε πόλη. Υπάρχουν βέβαια και πολλοί ακόμα σκαπανείς που με τις πενιχρές δυνάμεις των συνέβαλαν στη εξέλιξη και την ανάπτυξη της περιοχής ώστε σήμερα να είναι το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο μεταξύ Χανίων-Ρεθύμνης.
Τη 10ετία του τριάντα η Γεωργιούπολη ήταν μία από τις πλουσιότερες περιοχές της Κρητης κυρίως λόγω κιτροκαλλιέργειας. Εδώ υπήρχε Κιτρική Ενωση όπου συγκεντρώνοταν το κίτρο και μετά τη συσκευασίατου εξάγετο κατ΄ευθεία στο εξωτερικό. Μετά το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου τη θέση της ανάπτυξης του τόπου αντί του κίτρου πήρε ο τουρισμός που ανθεί στη περιοχή.



Πηγή
Τα περισσότερα στοιχεία ελήφθησαν από τη μελέτη των αρχείων της Εθν. Βιβλιοθήκης.
Νικ. Ξεν.Γρυλλάκης