Ελληνισμός διασποράς Κρήτες της μακρινής Αυστραλίας

Γράφει ο Νικόλαος Ξεν. Γρυλλάκης.
Από την μακρινή Ωκεανία με την οποία πολλούς από εμάς τους Αποκορωνιώτες μας συνδέουν συγγενικοί δεσμοί, έλαβα δερματόδετο και καλαίσθητο αντίτυπο με τίτλο
« ΟΙ ΚΡΗΤΕΣ ΤΗΣ ΩΚΕΑΝΙΑΣ ΤΟΝ 19ον ΑΙΩΝΑ»
Το αναμνηστικό αυτό έντυπο έχει εκδοθεί από την
«ΠΑΝΚΡΗΤΙΟ ΕΝΩΣΗ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ»
τέλη του 2008.
Είναι αρκετά ογκώδες, περίπου 500 σελίδων με πληθώρα αναμνηστικών φωτογραφιών γύρω από τη ζωή και τις δραστηριότητες της μακρινής και φιλόξενης αυτής χώρας
Με μεγάλο ενδιαφέρον διάβασα τις σελίδες του και απόλαυσα τις έγχρωμες φωτογραφίες που περιέχονται σ΄αυτό θυμίζοντας, στους ξενιτεμένους μας, τη ζωή τους στη μακρινή αυτή χώρα. Εχει γραφεί σε δύο γλώσσες, στη μητρική τους την Ελληνική, και σ΄αυτή της θετής των πατρίδος, την Αγγλικήν
Απ΄αυτό το ογκώδες βιβλίο προσπάθησα να σταχυολογήσω τα σημαντικότερα κομμάτια που αναφέρονται στη ζωή και τις δραετηριότητες των συνεπαρχιωτών μας Αποκορωνιωτών, δίδοντας τα σ΄όσο το δυνατόν λιγότερες σελίδες.
Θα ήτο λάθος και παράληψη αν δεν αναφέραμε ό,τι εμπνευστής της ιδέας εκδόσεως του παρόντος ήταν ο Πρόεδρος της Ρεθεμνιακής αδελφότητος κύριος Σωκράτης Τσουρδαλάκης που γεννήθηκε στις Μέλαμπες Ρεθύμνου και της συζύγου του Αννας από το Χωριό Ασή ΓωνιάΑποκορώνου.

Οι Κρήτες της Αυστραλίας είναι ένα από τα πολυπληθέστερα κομμάτια της Ελληνικής Παροικίας στους αντίποδες . Περισσότεροι από το 50% ζουν στη Μελβούρνη και περίπου το 50% απ, αυτούς προέρχονται από το Νομό Χανίων.
Ποιός ήταν ο πρώτος Κρητικός που έφθασε στην Αυστραλία είναι δύσκολο να ειπωθεί με σιγουριά. Πιθανόν ο ένας από τους επτά Ελληνες εξόριστους που έφθασαν στην Αυστραλία στις 27 Αυγούστου του 1829, να ήταν Κρητικός. Πρόκειται γιά τον Γιώργη Βασιλάκη, άγνωστο όμως από πιό μέρος της Κρήτης. Ο πρώτος Κρητικός στη Βικτώρια που ξεμπάρκαρε στη Μελβούρνη το 1848 ήταν ο Γεώργιος Ντόκος και ήταν χρυσοθήρας.
Η μεγάλη όμως μάζα των Κρητών έφθασε τη δεκαετία 1960-1970 Οι περισσότεροι εγκατεστάθηκαν στη Μελβούρνη Εκεί δεν άργησαν να οργανωθούν. Δημιούργησαν την Κρητική Αδελφότητα που ήταν ο πρώτος Κρητικός Οργανισμός σε όλη την Αυστραλία Οι Κρήτες της Μελβούρνης είναι πολλοί. Το 1981 είχαν 6 Σωματεία που αριθμούσαν πάνω από 2000 μέλη. Χονδρικά ο Κρητικός πληθυσμός της Μελβούρνης πρέπει να περνούσε τις 5000
Δυστυχώς και εμείς οι Κρητικοί όπως όλοι οι Ελληνες πολλές φορές λησμονούμε ότι η ενότητα και η ομοψυχία είναι που οδηγούν στη επιτυχία και όχι οι έριδες και η διχόνοια.. Πολύ νωρίς χωρίστηκαν σε δύο παρατάξεις ,την Κρητική Αδελφότητα και την Παγκρήτιο Αδελφότητα και ακολούθησαν τα τοπικά Σωματεία ένα γιά κάθε Νομό της Κρήτης
Με την διάσπαση των Κρητών στη Μελβούρνη σε πολλά σωματεία, κατακερματίστηκε η δύναμη τους , αποδυναμωθηκαν οικονομικά και οι αντιπαραθέσεις μεγάλωναν. Εγιναν πολλές προσπάθειες για την συνένωση των αλλά πάντα κάποιο εμπόδιο παρουσιάζετο και ναυαγούσε η αναληφθείσα προσπάθεια και η πολυπόθητη ένωση όλο και απομακρύνετο. Από μια τέτοια προσπάθεια δημιουργήθηκε η Παγκρήτιος Αδελφότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας, με παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού. Ο Αρχιεπίσκοπος κάλεσε όλα τα Συμβούλια των Κρητικών Σωματίων, τον Απρίλιο του 1977, περίπου 30 άτομα ,παρόντος και του Επισκόπου Ζηνουπόλεως κ. Μαυράκη.,ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε την ανάγκη της ενότητας των Κρητικών σε ένα ισχυρό οργανισμό που ν΄αγκαλιάζει στους κόλπους του όλους τους Κρήτες της Μελβούρνης. Σχηματίστηκε μία Επιτροπή από όλα τα Κρητικά Σωματεία που εξουσιοδοτήθηκε να προωθήσει την υπόθεση της ενότητας όλων των Κρητικών Σωματείων και να συντάξει καταστατικό που θα έθετε στην κρίση όλων των Κρητών σε καθορισμένη γενική Συνέλευση .
Η Επιτροπή αποτελείτο από τους
1.Επίσκοπος Ζηνουπόλεως Αρίσταρχο ως πρόεδρος
2.Γρυλλάκης Δημήτριος, εξ΄Αλικάμπου, ως γραμματέας
3.μέλη¨
΄Ανδριγιαννάκης Νικ., Πατεράκης Γεώρ, Περβολιανάκης Νικ,Δημοτάκης Γιάννης, Καμπουράκης Γεώρ, και Τσουρδαλάκης Κων
Σε μικρό χρονικό διάστημα συνέταξαν το καταστατικό και με εγκύκλιο της η Επιτροπή κάλεσε όλους τους ενδιαφερομένους, τον Σεπτέμβριο του 1977, σε γενική Συνέλευση για έγκριση η τροποποίηση του καταστατικο
Εις τα μέλη απεστάλη η εξής προκήρυξης .
Στην πρώτη Γενικη Συνέλευση της Παγκρητίου Αδελφότητας,τα θέματα που θα την απασχολήσουν θα είναι
1. Ψήφιση του νέου καταστατικού της Παγκρητίου Αδελφότητας
2.Εγγραφή μελών
3. Υποβολή υποψηφιοτήτων διά την εκλογή του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου και καθορισμός της ημερομηνίας των εκλογών.
Με πατριωτικούς χαιρετισμούς.
Η Επιτροπή
Ο Πρόεδρος
Θεόφιλ.ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ
Ο Γραμματεύς
ΔΗΜ.ΓΡΥΛΛΑΚΗΣ
ΤΑ ΜΕΛΗ
Σε μιά δύσκολη στιγμή πιθανής αποτυχίας, δια ασήμαντον αφορμή, ο Γραμματέας Της Επιτροπής Δημ. Γρυλλάκης παρενέβη άμεσα και αποτελεσματικά λέγοντας. Εχομε ευθύνη απέναντι στη Γενική Συνέλευση που μας όρισε και με έμφαση δήλωσε, θα προχωρήσωμεν σε εκλογές πρέπει να ενώσουμε τους Κρήτες πάση θυσία. Μαζί του συμφώνησαν οι Γ Πατεράκης, Ν Ανδριγιαννάκης και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αρίσταρχος.
Ετσι οι εναπομείναντες στην Επιτροπή προχώρησαν σε εκλογές, τον Δεκέμβριο του 1977, και εξελέγη το πρώτο Συμβούλιο της Παγκρητίου Αδελφότητας ως ακολούθως.
ΚΑΛΛΈΡΓΗΣ Κων/ινος ως Cherman,
ΓΡΥΛΛΑΚΗΣ Δημ. ως Πρόεδρος,
Πατεράκης Γεώρ. Α’ αντιπρόεδρος,
Αρετάκης Μιχ Β’ αντιπρόεδρος,
α’γραμματέας Γρυλλάκη Αννα
β’ Ανδριγιαννάκης Νικ,
ταμίας Λεοντάκης Μανώλης
και τέλος Εξελεκτική Επιτροπή οι Αλεξανδράκης Νικόλαος και Παπουτσάκης Κων/νος.

Το Φεβρουάριο του 1978 Ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός έστειλε προς τον Πρόεδρον της Παγκρητίου Αδελφότητος Μελβούρνης και Βικτωρίας κύριον Γρυλλάκη Δημήτριο την επιστολήν.
Αγαπητέ κ. Γρυλλάκη
Ελαβα το αποσταλέν προς εμέ καταστατικόν της δημιουργηθείσης Παγκρητίου Αδελφότητος Μελβούρνης και Βικτωρίας, ως και την σύνθεση του εκλεγέντος Συμβουλίου αυτής. Θερμότατα ευχαριστών δι’α τα αποσταλέντα συγχαίρω πάντας υμάς όχι μόνον επι τη εκλογή αλλά και διά την φιλότιμον προσπάθειαν όπως υπάρξει η μεγαλυτέρα δυνατ’η συνένωση των εν περιοχή Κρητών προς επιτέλεσιν αξιομιμήτων και θεαρέστων έργων ανταξίων της ηρωικής ιδιαιτέρας Γενέτειρας μας. Γνωρίζοντες πάντες πόσον και προσωπικώς εκοπίασα δια να επιτευχθεί με επιτυχία η εν λόγω προσπάθεια είμαι βέβαιος ότι αντιλαμβάνεστε οπόση θα είναι η χαρά και η υπερηφάνεια μου δια την πρόοδον και κατά Θεόν προκοπήν της ευλογημένης Αδελφότητος σας. Επικαλούμενος επί πάντας υμάς και επί τους οίκους υμών πλούσιαν την ευλογίαν του αγαθου Θεού διατελώ
Ο Αυστραλίας Στυλιανός
Αναλόγους επιστολάς απέστειλαν Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος και ο Πρέσβης κ. Διαμαντόπουλος.

Ετσι δημιουργήθηκε η Παγκρήτιος Αδελφότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας. Η κοινωνική και πολιτιστική δράση της ήταν πολύ μεγάλη υπό την επίβλεψη του πρώτου Προέδρου της κ. Δημ. Γρυλλάκη. Από την αρχή της ίδρυσης της συνέταξε δημοκρατικό καταστατικό για την ομαλή λειτουργια του Οργανισμού το οποίο και ψηφίστηκε στις 25 Νοέμβρη 1977. Εξέδωσε την εφημερίδα « Κρητικοί Αντίλαλοι» τον Μάιο του 1978, που γιά τέσσερα χρόνια υπήρξε σύνδεσμος μεταξύ των μελών της Παγκρητίου Αδελφότητας και έσπειρε την ιδέα γιά την ίδρυση της Παγκρήτιας Ομοσπονδίας Αυστραλίας « Π.Ο.Α» και όταν επετεύχθη ο σκοπός της παρέδωσε τα «υνία» στην εφημερίδα της Ομοσπονδίας
« Κρητικά Νέα».
Γιά τη θεμελίωση της Ομοσπονδίας μετέβησαν στο Σύδνεϋ εκ μέρους της Π. Α.οι κ.κ Γρυλλάκης Δημ.Πατεράκης Γ,και Σαρρής Δ. Που έβαλαν τα θεμέλια της Ομοσπονδίας. Εξέλεξαν πρόεδρο τον κ. Καρεφιλλάκη Νικόλαο και ορίστηκε το πρώτο ετήσιο συνέδριο στο Albury. Tην συγκέντρωση τίμησε με την παρουσία του ο Σεβασμιοτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Στυλιανός. Την προεδρία της Π. Ο. Α. Ανέλαβε ο πρόεδρος της Παγκρητίου Αδελφότητος Μελβούρνης κ. Δημήτριος Γρυλλάκης.
Το Αυστραλο- Ελληνικό Μνημείο στη Καμπέρα
Το Μάη του 1985, κατά τους εορτασμούς της Μάχης της Κρήτης στη Καμπέρα, η Κρητική Αδελφότητα παρέθεσε δείπνο στην Ελληνική λέσχη προς τιμή της Ελληνικής Στρατιωτικής αποστολής . Στο δείπνο ήσαν προσκεκλημένοι πολλοί Αυστραλοί και Ελληνες επίσημοι .Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότητος Κοτσιφάκης εξέφρασε την επιθυμία ότι κατά την γνώμη του έπρεπε να ιδρυθεί Αυστραλο-Ελληνικό μνημείο στη Καμπέρα για να τιμηθούν οι Αυστραλοί και Ελληνες νεκροί, που έπεσαν στην Ελλάδα κατά τον πρώτο και δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και ιδιαιτερα κατά τη μάχη της Κρήτης το 1941 ΟΙ Ελληνες που πολέμησαν στο πλευρό των Αυστραλών και στους δύο πολέμους το δικαιούνται πολύ περισσότερο. Η ιδέα της ίδρυσης του μνημείου υποστηρίχθηκε θερμά από τους παριστάμενους Ελληνες και Αυστραλούς. Απεφασίσθη και έγινε μικτή Αυστραλο-Ελληνική επιτροπή γιά αυτόν το σκοπό
Η επιτροπή απευθύνθηκε σε όλες τις Ελληνικές Οργανώσεις της Αυστραλίας γιά να στηρίξουν οικονομικά το έργο όπως και έγινε..Εγιναν έρανοι σε όλες τις Εκκλησίας που απέφεραν σημαντικά ποσά. Οικονομική βοήθεια προσέφεραν επίσης και οι Αυστραλοί βετεράνοι της μάχης της Κρήτης, και πολλοί άλλοι ανώνυμοι και επώνυμοι, και έτσι το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Τα εγκαίνια του μνημείου έγιναν το Μάη του 1988 κατά τους εορτασμούς της 47ης επετείου της μάχης της Κρήτης, με την παρουσία του Αυστραλού Πρωθυπουργού R. J. Hawke, του αντιπροέδρου της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Αρχιεπισκόπου Στυλιανού. Ενα μεγάλο χρέος προς τους μάρτυρες της λευτεριάς ξεπληρώθηκε.

Μελετώντας το όλο κείμενο της έκδοσης « Οι Κρήτες της Ωκεανίας Από τον 19ον Αιώνα» διαπιστώνεται γιά άλλη μία φορά το δαιμόνιο της μεγαλουργίας από την δραστηριότητα των Ελλήνων όταν ομονοούν . Συγχαρητήρια σ΄όλους που συνέβαλαν να συμβεί αυτό στη μακρινή Αυστραλία και ειδικά στους συνεπαρχιώτες μας Αποκορωνιώτες.

25/2/2009
Νικόλαος. Ξεν. Γρυλλάκης