Saturday, April 11, 2009
ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΜΑΣ
ΑΛΙΚΑΜΠΟΣ:
Κεφαλοχώρι του Ανατολικού Αποκόρωνα- Βασικά Ιστορικά στοιχεία και η ζωή μου στον Αλίκαμπο, την περίοδο 1940-1945
Γράφει ο Νικόλαος Ξεν Γρυλλάκης
Βασικά Ιστορικά στοιχεία:
Γιά το όνομα του χωριού υπάρχουν κατά τους ιστορικούς δύο εκδοχές,. Α λλοι πιστεύουν ότι η ονομασία του προήλθε από το ρήμα αλίσκομαι και άλλοι ότι παράγεται από το Δωρικό η Πελασγικό αλί η ηλί που σημαίνει υψηλός και από το Λατινικό campo, κατοικείται δε από την προ Μηνωική εποχή
Το χωριό απέχει 40Km από τα Χανιά, είναι αριστερά της Εθνικής οδού προς Σφακιά, 5Km από τις Βρύσες. Είναι κυρίως κτηνοτροφικό χωριό που εκτείνεται από τον Εθνικό δρόμο Χανίων-Σφακίων μέχρι του Μαλαφαρά πάνω από τη λίμνη Κουρνά. Προς Νότο περιλαμβάνει τις Βόρειες πλευρές των Λευκών Ορέων από του Κατρέ μέχρι και την κορυφή Μαντόνας πάνω από την Ασή Γωνιά. Στα Βόρεια περιλαμβάνει ολόκληρο τον ορεινό όγκο της Δαφνοκορφής και το κλειδί πέρασμα , το Κλήμα. Σ άυτή την εκτεταμένη ορεινή έκταση όπου αναπτύσσεται η κτηνοτροφία προβάτων και αιγών ο αρχαίος Θεός των βοσκών,ο Τραγοπόδης Πάνας, χοροπηδά πότε προς το μέρος της Δαφνοκορφής και πότε δεξιά στις πλαγές τις Μαδάρας και θέτει υπό την προστασία του βοσκούς και ζώα.
Από τ΄ορεινά βοσκοτόπια της Αλικαμπιώτικης Μαδάρας, μέρος της λίμνης Κουρνά
Σ΄αυτά τα τα βοσκοτόπια και τα φαράγγια της Δαφνοκορφής και των Ανατολικών Λευκών Ορέων, πάλλεται αιώνες τώρα η βουκολική καρδιά των Αλικαμπιωτών.
Το κεφαλοχώρι αυτό έχει και αρχαιολογικό ενδιαφέρον όπως:
To Βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγίας:
Βρίσκεται κάτω από τη βρύση του χωριού, με τοιχογραφίες του Ιωάννου Παγωμένου από το 1315
Τ΄αρχοντικά, στο κέντρο του χωριού κάτω από τον Αγιο Γεώργιο.
Ο Αγιος Αντώνιος, που κτίστηκε από τους Αλικαμπιώτες στη θέση όπου οι Βενετοί έκαψαν ζωντανό τον Εθνομάρτηρα Αρχιμανδρίτη Αντώνιο το 1536.
Το Πυργιολήκι, που κτίστηκε από τους Σαρακινούς το 821μχ
Αρχαύλι, χωρίς αρχαιολογική αξία,είναι όμως μιά εξέχουσα τοποθεσία του χωριού που δικαίως φέρει τ΄όνομα μπαλκόνι του Αλικάμπου, γιατί από εκεί τομ’ατι αντικρύζει, όχι μόνο όλο τον Αποκόρωνα αλλά και τους κόλπους Σούδας και Αλμυρού.
Αν από την εξέδρα αυτή σταθείς στην άκρη και αφίσεις το βλέμα σου να συνεχίσει το ταξίδι πάνω στην ομορφιά που απλώνεται σ΄όλο τον Αποκόρωνα θα ευχαριστείς το Θεό που τόσο ευλόγησε το τόπο που γεννήθηκες γιατί σύσσωμες οι αισθήσεις απολαμβάνουν το πανόραμα που έχεις μπροστάσου. Από εδώ ξαφνιάζει το αισθητικό μορφωμα των πέριξ διαβρώσεων αλλά και το καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα με τη διαδοχή των αποχρώσεων των διαφόρων χρωμάτων ,προσφέρει μια μοναδική εμπειρία Από το αρχαύλι η ομορφιά της δύσης δίδει την τελευταία της εικόνα σε πανδαισία χρωμάτων, η φύση σ΄όλο της το μεγαλείο. Το δειλινό οι ακτίνες και το χρώμα παίζουν με τις πτυχές των λόφων και δίδουν μιά ειδυλιακή εικόνα της πανέμορφης Κρήτης και ειδικά του νομού Χανίων Δικαίως, οι Αλικαμπιώτες, έχουν,το Αρχαύλι, τόπο γιά συζητήσεις και συναντήσεις
Διαχρονικοί Αγώνες - Κατακτητές.
Το 821 κατελήφθη από Σαρακινούς κουρσάρους
Το 961 απελευθερώθη από το Νικηφόρο Φωκά
Από το 961 έως το 1204 ήταν φέουδο του Αρχοντόπουλου Μαλαβαρά.
Το 1204 με την Δη Σταυροφορία πουλήθηκε από τον Μομφερατικό στους Βενετούς.
Το 1528 κατεστράφει από τον Δαλφέρμη
Το 1824 κατελήφθη από τους Αιγυπτίους του Χουσειν
Το 1888 στη θέση Ελληνικά κατετροπόθη ο Μεχμέτ Πασας
Το 1895 στις 3 Σεπτεμβρίου στη θέση Κλήμα συνήλθε γιά πρώτη φορά η Μεταπολιτευτική Επαναστατική Επιτροπή Κρήτης. Χωρίς υπερβολή ο Αλίκαμπος έχει δεχθεί αρκετές εισβολές στη μακραίωνα ιστορία του, με τους κατοίκους του, κάθε φορά ,να προβάλλουν πεισμώδη αντίσταση
Λίγα Ιστορικά στοιχεία από τη σταχυολόγιση του ημερολογίου του Ιωσήφ Λεκανίδη Γεν. Γραμ. της Ε.Ε. Κρήτης
Είμεθα ευγνώμονες στον Ιωσήφ Λεκανίδη γιά το ημερολόγιο που μας άφησε γιατί δεν θα υπήρχε ιστορία αν δεν υπήρχε από γενιά σε γενιά μετάδοση των όσων είδε, έπραξε και έζησε εκάστη τούτων.
Κλήμα ο τόπος συνάντησης 3/9/1895 Ετσι τιμούμε την Ιστορία μας;!!. Αιδώς Κρήτες.....
Μάχη Αλικάμπου, - Νοέμβριος 1895
Ο Ιωσήφ Λεκανίδης στο ημερολόγιο του αναφέρει ό,τι μία από τις σημαντικές μάχες στον Αποκόρωνα μεταξύ Τούρκικου στρατού και Χριστιανών επαναστατών ήταν και η μάχη στη περιοχή Αλικάμπου τον Νοέμβριο του 1895. Στη μάχη αυτή αναφέρεται ότι σφοδρές συγκρούσεις έλαβαν μέρος στις θέσεις: Καστρί, Στοίχι, Κεφάλα, θέση Ντάμπαση, Αχνότρυπα και Πάτελα. Το αποτέλεσμα της μάχης εκρίθη από τις ενισχύσεις των Τούρκων που πέρασαν από την αφύλακτη διάβαση του Κλήματος.
Oi απώλειες των ημετέρων ήταν: Ο Βενιανάκης, ο Ι. Κουκάκης, και Ε. Συνβουλάκης, τραυματίες δε ο Σαλεβουράκης, Ν Γυμπάκης και ο Ντουκάκης . Οι απώλειες των Τούρκων ήταν σημαντικές, μόνο στο
πεδίο της μάχης εγκατέλλειψαν 19 νεκρούς, που δεν μπόρεσαν να παραλάβουν.
Εκτός από τη μάχη στη περιοχή Αλικάμπου, μπορούμε εδώ ν αναφέρομε, χωρίς ανάπτυξη, και τη ν Πολιορκία – Μάχη στο Βάμο τον Μαιο του 1896, όπου μεταξύ πολλών άλλων, σκοτώθηκε και ο Αλικαμπιώτης Σ. Γρυλλος Σ΄αυτή τη μάχη ανεδείχθη ο Εθνικος ήρωας Παπά Μαλέκος Τέλος αναφέρομε τη μάχη στην Αλμυρίδα όπου εφαρμόστηκε με μεγάλη επιτυχία η αρχαία Σπαρτιατική διάταξη των επαναστατικών μας δυνάμεων.
Βιώματα του γράφοντος γιά την περίοδο 1940-1945
Οσα στοιχεία, θ΄αναφέρω παρακάτω,γιά τη περίοδο 1940-1945, δεν είναι επίσημα ιστορικά στοιχεία αλλά είναι τα βιώματα μου στον Αλίκαμπο αυτή την περίοδο
Ιταλική επίθεση την 28ην Οκτωβρίου 1940 και το όχι των Ελλήνων
Από το μοναδικό ραδιόφωνο που υπήρχε τότε στο χωριό, εκείνο του καφενείου του Ντουρογιάννη, πληροφοριθήκαμε την Ιταλική επίθεση εναντιον της πατρίδος μας στα Ελληνο- Αλβανικά σύνορα στις 28/10/1940. Οι εξέχοντες του χωριού, Δάσκσλος,Κοινοτάρχης και μερικοί άλλοι ενημέρωσαν πλήρως τους χωριανούς μας Η επιστράτευση δεν άργησε και σε λίγο ολοκληρώθηκε με ενθουσιασμό που νόμιζε κανείς οτι οι επιστρατευμένοι μας πήγαιναν σε πανηγύρι με γλέντια και χορούς, όπως συνέβαινε σε κάθε γωνιά της πατρίδος μας. Η ομοψυχία των Ελλήνων εκείνη την εποχή ήταν εντυπωσιακή και έτσι οι Ελληνες δημιούργησαν την μεγάλη εποποιία του 1940. Δεν φανταζόμασταν ότι ανάμεσα στα ηθικά διδάγματα που προσδιορίζουν το μέλλον της φυλής μας θα ξεχωρίσει αυτό του ΟΧΙ που είπε ο λαός μας στον Ιταλό σφετεριστή της ελευθερίας του Εθνους μας διά στώματος Μεταξά. Είναι το έπος που την αξία του δεν κατόρθωσαν να σβήσουν από την μνήμη μας οι πολλαπλές δοκιμασίες της Ελληνικής φυλής οι φοβερές ημέρες της κατοχής και η αδελφοκτονος σύρραξη που μας δημιούργησαν ξένα συμφέροντα. Το έπος ήλθε τον κατάλληλο χρόνο γιά να συμβάλλει στη κάθαρση από την διχόνοια Βενιζελικών και Βασιλοφρόνων και στη δικαίωση της στρατιωτικής αρετής και τιμής των Ελλήνων, μετά τη τρώση τους από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Γερμανική επίθεση στη Κρήτη
Η άφιξη, του εκστρατευτικού σώματος των Αγγλων στη Κρήτη, από την ηπειρωτική Ελλάδα, μετά την ήττα και τη συνθήκη Τσολάκογλου, είχε συνέπεια τον άγριο και συνεχή βομβαρδισμό της Κρήτης,και κυρίως του κόλπου Σούδας, τα αεροδρόμια και τα΄αστικά κέντρα. Οι Γερμανοί βομβάρδιζαν καθημερινά ότι εκινείτο η αποτελούσε στρατιωτικό στόχο από την Ανατολή έως τη Δύση του ήλιου. Εμείς οι παλαιότεροι δεν θα λησμονήσομε τα Γερμανικά αεροπλάνα Στούκας που καθώς εφορμούσαν κάθετα, γιά να ρίξουν τις βόμβες, έκαναν ένα εκκωφαντικό θόρυβο. Το εκστρατευτικό σώμα των συμμάχων ήταν διεσπαρμένο σ΄όλο σχεδόν το Βόρειο τμήμα των ακτών της Κρήτης με προσωρινούς στρατώνες τους απέραντους ελαιώνες. Απ΄ότι θυμάμαι η παλαιά Εθνική οδός από Βρύσες μέχρι Γεωργιούπολη ήταν ένας προσωρινός μεγάλος στρατώνας ,Με τους στρατιώτες κάναμε ανταλαγή ειδών, δίδαμε αυγά,πορτοκάλια και κοτόπουλα και μας έδιδαν μπέικον και κορνμπίφ άγνωστα μέχρι τότε για μας.
Μετά τους σφοδρούς καταστροφικούς βομβαρδισμούς ακολούθησε η ρίψη αλεξιπτωτιστών και η αερομεταφορά επίλεκτων δυνάμεων με τ΄άγνωστα σε μας τότε ανεμοπλάνα. Η δύναμη που υπερασπιζόταν το αεροδρόμιο του Μάλεμε δεν κατόρθωσε να το κρατήσει ,και κατελήφθη από τους Γερμανούς την 26ην Μαίου. Σε λίγο όλη η Κρήτη βρίσκετο υπό Γερμανική κατοχή. Η συμμαχική δύναμη άρχισε να υποχωρεί στην καθορισμένη αμυντική γραμμή στούς Αγιους Πάντες <Μπαμπαλή>. Εκεί έδωσαν σκληρή μάχη , με την κινηθείσα ταχύτατα εμπροστοφυλακή των Γερμανών, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Οι Γερμανοί γιά να παρεμποδίσουν την υποχώρηση αλλά και την πιθανή ανασύνταξη των δυνάμεων βομβάρδιζαν τα χωριά που βρίσκονται εκατέρωθεν της οδού υποχώρησης <Εθνική οδός προς Σφακιά>, κυρίως τον Αλίκαμπο. Το σπίτι του Κρομιδονικολή ,στο κέντρο του χωριού, κατεδαφίσθη ολοσχερώς,αλλά και σε άλλα σημεία έπεσαν βόμβες, χωρίς ευτυχώς θύματα η ζημιές όπως τα σπήλαια του λαγγού.
Οι Αγγλοι παρ΄όλο που η φυσική τους αντοχή είχε υπερβεί τα όρια της κατώρθωσαν ν΄ανηφορήσουν μέχρι του Ασκύφου και μετά να κατηφορήσουν στο λιμάνι της Χώρας Σφακίων,απ΄όπου το μεγαλύτερο τμήμα του σώματος, με αντιτορπιλικά, έφυγαν,την 31\5\, γιά την Αίγυπτο. Αυτοί που δεν πρόλαβαν να φύγουν διασκορπίσθηκαν στα βουνά Σφακίων και Αποκορώνου , όπου εκρύβοντο μέσα σε σπυλιάρια, και διάφορες κρύπτες της φιλόξενης Κρητικής γης, στερούμενοι νερού και φαγητού.
Γερμανική κατοχή
Μετά την κατάληψη της Κρήτης οι Γερμανοί ήταν έξαλοι κατά του Κρητικού πληθυσμού γιατί δεν περίμεναν την μεγάλη συμμετοχή του στη μάχη εναντίων των εισβολέων. Ο Στρατηγός Στούντεν ήταν πολύ σκληρός με τα γνωστά αντίποινα που έγιναν κατά διαταγή του Μέσα στους λόγους, γιά αντίποινα, συμπεριέλαβε και την περίθαλψη αιχμαλώτων αλλά και την κατοχή όπλων. Εμφανής ήταν η αυθόρμητη λαική υποστήριξη σ΄αυούς που πολέμησαν γιά την Κρήτη.Από όλα τα χωριά μας, κυρίως αυτά της ρίζας όπως ο Αλικαμπος, έτυχαν οι αιχμάλωτοι μεγάλης υποστήριξης, αν και οι κατοικοι έθεταν σε κίνδυνο ακόμα και αυτή τη ζωή τους διότι,θεωρούσαν οτι είχαν καθήκον και υποχρέωση προς τα πιστεύω τους και την πατρίδα τους
Βασικά οδηγοί και συμπαραστάτες σ΄αυτούς τους δύστυχους ήταν κυρίως οι βοσκοί μας που γνώριζαν καλλίτερα από κάθε άλλον αυτά τα μέρη με τους κατσικόδρομους των, βάζοντες πολλές φορέ σε κίνδυνο ακόμη και την ζωή τους αν οι Γερμανοί, με τους πληροφοριοδότες των, ανακάλυπταν ότι έκρυβαν αιχμαλώτους. Παντού και πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι μειωμένης αντίστασης και ελαφράς συνείδησης. Με κάτι τέτοιους οι Γερμανοί ,πολύ γρήγορα πληροφορούνταν ό,τι σχετικό με τις κινήσεις των αιχμαλώτων και γιά την σύληψη των έκαναν ξαφνικά μπλόκα στα χωριά κυρίως της Ρίζας. Τα μπλόκα πραγματοποούσε ένα απόσπασμα συγκροτούμενο κυρίως από προδότες με Γερμανικές στολές, τους Σουμπερίτες, όπως τους λέγαμε, από το όνομα του αρχηγού τους Σούμπερτ, αξιωματικού του Γερμανικού στρατού.
Τότε, ως μαθητής του Γυμνασίου Βάμου, έκανα καθημερινά τη διαδρομή Αλικαμπο-Βάμο=Αλίκαμπο,διαδρομή αρκετών χιλιομέτρων. Πολλές φορές, γιά να μικράνω την απόσταση κοιμόμουν στο Καλαμίτσι Αμυγδάλη, στου θείου μου του Βλασταροπαυλή. Ετσι ένα πρωί του 1943 έπεσα σε μπλόκο Σουμπεριτών. Η εμπειρία μου, μεταξύ των άλλων, ήταν και ένα δυνατό χαστούκι από τον ίδιο τον Σούμπερτ, λέγοντας μου «κ....παιδο πήγαινε στο....σόι σου και τους χωριανούς σου και πέστους ότι γρήγορα θα τους επισκευθώ». Πράγματι τον Αύγουστο του 1943 πραγματοποίησε την απειλή του ,μπλόκαρε τον Αλίκαμπο,και σκότωσε τον θείο μου Κ Γρυλλάκη Με την περιπέτεια μου στο Καλαμίτσι και μετά τις απειλές του Σούμπερτ ελάχιστες φορές κοιμήθηκα μέσα στο χωριό , όπως οι περισότεροι νέοι του χωριού, φοβούμενοι την αναγγελθείσα επίσκεψη Σούμπερτ. Οι ζωηρότεροι και ενθουσιώδεις από τους νέους με το χρόνο προσχωρήσαμε στις ανταρτικές οργανώσεις παίρνοντες γεύση των στερήσεων και κακουχιών της αντάρτικης ζωής. Το συνηθέστερο στρώμα μας ήταν ένα συμπαγές κατσοπρίναρο και γιά κουβέρτα ένα ράσο , από τριχιά κατσίκας ,που είναι αδιαπέραστο από τη βροχή, γιά προφύλαξη δε από τα διάφορα ερπετά τρώγαμε αρκετό........σκόρδο.
Ανταρτικές Οργανώσεις –Μάχες
Με τον καιρό η Κρητική αντίσταση οργανώθηκε και οι νέοι προσχωρούσαν στις τάξεις των. Αυτή η προσέλευση ενέτεινε την αίσθηση της προσμονής και της ελπίδας ότι πολύ σύντομα ηζωή και τα πράγματα θ΄άλλαζαν. Οσο φούντωνε το αντάρτικο τόσο πλήθαιναν και τα μπλόκα των Γερμανών. Σ΄ένα τέτοιο μπλόκο στον Αλίκαμπο ,συνέλαβαν και εξετέλεσαν,τον Ιωάννη Φουντουλάκη, Γεώρ Γρυλλάκη και Μαν Γρυλλάκη.
Μετά τις ήττες των Γερμανών σ΄όλα τα μέτωπα, άρχησαν να συμπτίσσονται και στη Κρήτη ,φοβούμενοι το μένος και την εκδικητικότητα του Κρητικού λαού,και περιορίστηκαν στις επαρχίες Αποκορώνου και Κυδωνίας από τη Γεωργιούπολη έως Δυτικά των Χανίων. Μέσα σ΄αυτό το θύλακα συγκετρώθηκαν περίπου 15000 Γερμανικός στρατός παρενοχλούμενος συνεχώς από τις ανταρτικές οργανώσεις Ε.Α.Μ καιτην Εθνική Οργάνωση Κρήτης < Ε.Ο.Κ>. Οι συνεχείς παρενοχλήσεις είχαν ως συνέπεια δύο σημαντικές μάχες,.Μία στη θέση κεφ’αλα του Αλικάμπου και μία στη Παναγιά Κεραμιών. Και στις δύο αυτές μάχες, παρά το νεαρό τότε της ηλικίας του, έλαβε μέρος και ο γράφων. Το μόνο που μου επιτρέπεται και έχω υποχρέωση ν΄αναφέρω εδώ είναι η ανδρεία και η ικανότητα του αειμνήστου εξαδέλφου μου Αποστόλου Γ. Γρυλλάκη που μ΄ένα παλαιό αντιαρματικό ,με τρια μόνο βλήματα, κατώρθωσε να καθηλώσει το προπορευόμενο τανκ των Γερμανών στη μεγάλη στροφή λίγο πιό πάνω από τα τελευταία σπίτια των Βρυσών.Επίσης τον τραυματισμό επτά συγχωριαν’ων μου με τη σοβαρότερη περίπτωση εκείνη του Σταμάτη Θωμαδάκη.
Συμμαχικές Οργανώσεις Βοήθειας Ε.Μ.Ε.Λ και ΟΥΝΡΑ
..
Οι οργανώσεις αυτές έδιδαν, ύστερα από ονομαστικές καταστάσεις των κατοίκων κάθε χωριού,διάφορα τρόφιμα προς διανομή. Ως γραμματέας της κοινότητας Αλικάμπου, με πρόεδρο τον θείο μου Ι.Κ.Γρύλλο, πήγαινα,μαζί με το κοινοτικό συμβούλιο,και την κατάσταση ,1200 περίπου ατόμων, και πέρναμε τα τρόφιμα.Οι Γερμανοί ήσαν ακόμα στη Γεωργιούπολη και αναγκαζόμεθα να πηγαίνομε στο Ρέθυμνο από το Κλήμα γιά να πάρουμε τα τρόφιμα .Η επιστροφή ΄ήταν δυσκολη με τα ζωα φορτωμένα και με μας να πεζοπορούμε .Οι Γερμανοί παρέμειναν μέχρι τον Μάιο του 1945, στα μέρη που είχαν συμπτυχθεί, οπότε παρεδόθηκαν στους Αγγλους και ανεχώρησαν ,με την προστασία των, ανενόχλητοι Η Κρήτη και πάλι ελεύθερη.
Θα αναφέρουμε μερικές από τις δηλώσεις των πρωταγωνιστών του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου
Winston Churchil . Αγγλος πρωθυπουργός τότε.
Σε λόγο που εξεφώνησε στις 28 Οκτωβρίου 1940, ημέρα της Ιταλικής επιθεσης στη χώρα μας έλεγε. “ Mαχόμενοι οι Ελληνες εναντίον του κοινού εχθρού, θα μοιραστούν μαζί μας τ΄αγαθά της ειρήνης”
Andony Hnden Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας τότε.
Σε λόγο του στο Βρετανικό Κοινοβούλιο στις 24|9|1942 έλεγε. Η Ελλάς έδωσε αλησμόνητο μάθημα στον Μουσουλίνι, αυτή υπήρξε η αφορμή της επανάστασης στη Γιουγκοσλαυία, αυτή κράτησε τους Γερμανούς στο ηπειρωτικό έδαφος της και την Κρήτη γιά εξ εβδομάδες, αυτή ανέτρεψε την χρονολογική σειρά των σχεδίων του Γερμανικού Επιτελείου και έφερε γενική μεταβολή στην όλη πορεία του πολέμου δίδοντας μας χρόνο και έτσι νικήσαμε.
Φραγκλίνος Ρούσβελτ. Πρόεδρος των Η.Π.Α
Οταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο Ελληνικός λαός ετόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητο του Γερμανικού τέρατος αντιτάσοντας το υπερήφανο πνεύμα της ελευερίας.
Κάρολος Ντε Γκώλ. Πρόεδρος, τότε, της Γαλλίας.
Αδυνατώ να δώσω το δέον εύρος της ευγνωμοσύνης που αισθάνομαι γιά την ηρωική αντίσταση του Ελληνικού λαού.
Στάλιν. Αχηγός,τότε, της Σοβιετικής Ενωσης.
Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρον γιά να ευγνωμονώ τον Ελληνικό λαό, του οποίου η αντίσταση έκρινε το πόλεμο.
Ζούκωφ. Στρατάρχης του Σοβιετικού Στρατού.
Ο Ελληνικός λαός καθυστέρησε τις Γερμανικές Μεραρχίες όλο τον καιρό που θα μπορούσαν να μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία της Κρήτης υπήρξε το κορύφωμα της Ελληνικής προσφοράς. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε.
Αδόλφος Χίτλερ. Ο Γερμανός δικτάτορας.
Χάρη της Ιστορικής αλήθειας οφείλω να ομολογήσω ότι μόνο οι Ελληνες, εξ όλων των αντιπάλων που με αντιμετώπισαν, επολέμησαν με παράτολμο θάρρος και υψίστη περιφρόνηση προς τον θάνατο.
Απόψεις και συμπεράσματα του γράφοντος.
Οι ξένοι, εχθροί και σύμμαχοι, μπορεί να απορούν με την τόλμη και το θάρρος μας να τα βάλουμε συγχρόνως με δύο υπερδυνάμεις τότε, την Ιταλία και την Γερμανία, θα πρέπει όμως να γνωρίζουν ότι η φιλοπατρία,η τόλμη και η γενναιότης είναι κληρονομιά των προγώνων μας. Τους θυμίζουμε τα λόγια του Αισχύλου, που διερωτάτο, γιατί μόνο εμείς οι Ελληνες, αντίθετα με τους βαρβάρους, δεν μετράμε ποτέ το πλήθος του εχθρού στη μάχη. Ακόμα θα πρέπει επί τέλους και εμείς οι Ελληνες να κατανοήσομε ‘οτι ουσιαστικά συμμαχίες δεν υπάρχουν παρά μόνο όταν συμπίπτουν τα συμφέροντα. Τα μεγάλα λόγια και οι υποσχέσεις είναι αφέλεια να τα πιστεύομε .Διδαχθήκαμε, νομίζω, από την πρόσφατη ιστορία μας, όπως τη Μικρασιατική καταστροφή και τη στάση που τήρησαν οι Σύμμαχοι μας που μας έστειλαν εκεί και γιά τα δικά τους συμφέροντα. Κάθε Ελληνας θα πρέπει να διαβάσει ,το σχετικό βιβλίο,τουΑμερικάνου πρεσβευτού στην Τουρκία, H. Morgenthau γιά να μάθει και να διδαχθεί αρκετά από τη σταση των μεγάλων συμμάχων μας! Η Ιστορία επανελήφθη δυστυχώς και μετά τη λήξη του Β παγκοσμίου πολέμου. Οι «σύμμαχοι μας» βοηθούμενοι από κάθε λογής εθνοπατέρες, δεξιούς και αριστερούς, μας δημιούργησαν την αδελφοκτόνο σύρραξη του 1945 με σκοπό να μην πραγματοποιήσουν τις υποσχέσεις που μας είχαν δώσει. Απέδειξαν γιά άλλη μία φορά πόσο ανακόλουθοι και αχάριστοι είναι απέναντι ενός ολοκλήρου έθνους που, όπως οι ίδιοι έλεγαν, συν’εβαλε τόσο όσο κανένα άλλο στη νίκη τους. Η αγνωμοσύνη και η αχαριστία σ΄όλο τους το μεγαλείο! Γιά άλλη μιά φορά επιβεβαίωσαν τη ρήση του λαού μας ,άμα έχεις τέτοιους φίλους τι τους θέλεις τους εχθρούς!
Απρίλιος 2009 Νικόλαος Ξεν Γρυλλάκης
Πηγή
Τα αρχεία της βιβλιοθήκης Αλικάμπου
Κεφαλοχώρι του Ανατολικού Αποκόρωνα- Βασικά Ιστορικά στοιχεία και η ζωή μου στον Αλίκαμπο, την περίοδο 1940-1945
Γράφει ο Νικόλαος Ξεν Γρυλλάκης
Βασικά Ιστορικά στοιχεία:
Γιά το όνομα του χωριού υπάρχουν κατά τους ιστορικούς δύο εκδοχές,. Α λλοι πιστεύουν ότι η ονομασία του προήλθε από το ρήμα αλίσκομαι και άλλοι ότι παράγεται από το Δωρικό η Πελασγικό αλί η ηλί που σημαίνει υψηλός και από το Λατινικό campo, κατοικείται δε από την προ Μηνωική εποχή
Το χωριό απέχει 40Km από τα Χανιά, είναι αριστερά της Εθνικής οδού προς Σφακιά, 5Km από τις Βρύσες. Είναι κυρίως κτηνοτροφικό χωριό που εκτείνεται από τον Εθνικό δρόμο Χανίων-Σφακίων μέχρι του Μαλαφαρά πάνω από τη λίμνη Κουρνά. Προς Νότο περιλαμβάνει τις Βόρειες πλευρές των Λευκών Ορέων από του Κατρέ μέχρι και την κορυφή Μαντόνας πάνω από την Ασή Γωνιά. Στα Βόρεια περιλαμβάνει ολόκληρο τον ορεινό όγκο της Δαφνοκορφής και το κλειδί πέρασμα , το Κλήμα. Σ άυτή την εκτεταμένη ορεινή έκταση όπου αναπτύσσεται η κτηνοτροφία προβάτων και αιγών ο αρχαίος Θεός των βοσκών,ο Τραγοπόδης Πάνας, χοροπηδά πότε προς το μέρος της Δαφνοκορφής και πότε δεξιά στις πλαγές τις Μαδάρας και θέτει υπό την προστασία του βοσκούς και ζώα.
Από τ΄ορεινά βοσκοτόπια της Αλικαμπιώτικης Μαδάρας, μέρος της λίμνης Κουρνά
Σ΄αυτά τα τα βοσκοτόπια και τα φαράγγια της Δαφνοκορφής και των Ανατολικών Λευκών Ορέων, πάλλεται αιώνες τώρα η βουκολική καρδιά των Αλικαμπιωτών.
Το κεφαλοχώρι αυτό έχει και αρχαιολογικό ενδιαφέρον όπως:
To Βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγίας:
Βρίσκεται κάτω από τη βρύση του χωριού, με τοιχογραφίες του Ιωάννου Παγωμένου από το 1315
Τ΄αρχοντικά, στο κέντρο του χωριού κάτω από τον Αγιο Γεώργιο.
Ο Αγιος Αντώνιος, που κτίστηκε από τους Αλικαμπιώτες στη θέση όπου οι Βενετοί έκαψαν ζωντανό τον Εθνομάρτηρα Αρχιμανδρίτη Αντώνιο το 1536.
Το Πυργιολήκι, που κτίστηκε από τους Σαρακινούς το 821μχ
Αρχαύλι, χωρίς αρχαιολογική αξία,είναι όμως μιά εξέχουσα τοποθεσία του χωριού που δικαίως φέρει τ΄όνομα μπαλκόνι του Αλικάμπου, γιατί από εκεί τομ’ατι αντικρύζει, όχι μόνο όλο τον Αποκόρωνα αλλά και τους κόλπους Σούδας και Αλμυρού.
Αν από την εξέδρα αυτή σταθείς στην άκρη και αφίσεις το βλέμα σου να συνεχίσει το ταξίδι πάνω στην ομορφιά που απλώνεται σ΄όλο τον Αποκόρωνα θα ευχαριστείς το Θεό που τόσο ευλόγησε το τόπο που γεννήθηκες γιατί σύσσωμες οι αισθήσεις απολαμβάνουν το πανόραμα που έχεις μπροστάσου. Από εδώ ξαφνιάζει το αισθητικό μορφωμα των πέριξ διαβρώσεων αλλά και το καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα με τη διαδοχή των αποχρώσεων των διαφόρων χρωμάτων ,προσφέρει μια μοναδική εμπειρία Από το αρχαύλι η ομορφιά της δύσης δίδει την τελευταία της εικόνα σε πανδαισία χρωμάτων, η φύση σ΄όλο της το μεγαλείο. Το δειλινό οι ακτίνες και το χρώμα παίζουν με τις πτυχές των λόφων και δίδουν μιά ειδυλιακή εικόνα της πανέμορφης Κρήτης και ειδικά του νομού Χανίων Δικαίως, οι Αλικαμπιώτες, έχουν,το Αρχαύλι, τόπο γιά συζητήσεις και συναντήσεις
Διαχρονικοί Αγώνες - Κατακτητές.
Το 821 κατελήφθη από Σαρακινούς κουρσάρους
Το 961 απελευθερώθη από το Νικηφόρο Φωκά
Από το 961 έως το 1204 ήταν φέουδο του Αρχοντόπουλου Μαλαβαρά.
Το 1204 με την Δη Σταυροφορία πουλήθηκε από τον Μομφερατικό στους Βενετούς.
Το 1528 κατεστράφει από τον Δαλφέρμη
Το 1824 κατελήφθη από τους Αιγυπτίους του Χουσειν
Το 1888 στη θέση Ελληνικά κατετροπόθη ο Μεχμέτ Πασας
Το 1895 στις 3 Σεπτεμβρίου στη θέση Κλήμα συνήλθε γιά πρώτη φορά η Μεταπολιτευτική Επαναστατική Επιτροπή Κρήτης. Χωρίς υπερβολή ο Αλίκαμπος έχει δεχθεί αρκετές εισβολές στη μακραίωνα ιστορία του, με τους κατοίκους του, κάθε φορά ,να προβάλλουν πεισμώδη αντίσταση
Λίγα Ιστορικά στοιχεία από τη σταχυολόγιση του ημερολογίου του Ιωσήφ Λεκανίδη Γεν. Γραμ. της Ε.Ε. Κρήτης
Είμεθα ευγνώμονες στον Ιωσήφ Λεκανίδη γιά το ημερολόγιο που μας άφησε γιατί δεν θα υπήρχε ιστορία αν δεν υπήρχε από γενιά σε γενιά μετάδοση των όσων είδε, έπραξε και έζησε εκάστη τούτων.
Κλήμα ο τόπος συνάντησης 3/9/1895 Ετσι τιμούμε την Ιστορία μας;!!. Αιδώς Κρήτες.....
Μάχη Αλικάμπου, - Νοέμβριος 1895
Ο Ιωσήφ Λεκανίδης στο ημερολόγιο του αναφέρει ό,τι μία από τις σημαντικές μάχες στον Αποκόρωνα μεταξύ Τούρκικου στρατού και Χριστιανών επαναστατών ήταν και η μάχη στη περιοχή Αλικάμπου τον Νοέμβριο του 1895. Στη μάχη αυτή αναφέρεται ότι σφοδρές συγκρούσεις έλαβαν μέρος στις θέσεις: Καστρί, Στοίχι, Κεφάλα, θέση Ντάμπαση, Αχνότρυπα και Πάτελα. Το αποτέλεσμα της μάχης εκρίθη από τις ενισχύσεις των Τούρκων που πέρασαν από την αφύλακτη διάβαση του Κλήματος.
Oi απώλειες των ημετέρων ήταν: Ο Βενιανάκης, ο Ι. Κουκάκης, και Ε. Συνβουλάκης, τραυματίες δε ο Σαλεβουράκης, Ν Γυμπάκης και ο Ντουκάκης . Οι απώλειες των Τούρκων ήταν σημαντικές, μόνο στο
πεδίο της μάχης εγκατέλλειψαν 19 νεκρούς, που δεν μπόρεσαν να παραλάβουν.
Εκτός από τη μάχη στη περιοχή Αλικάμπου, μπορούμε εδώ ν αναφέρομε, χωρίς ανάπτυξη, και τη ν Πολιορκία – Μάχη στο Βάμο τον Μαιο του 1896, όπου μεταξύ πολλών άλλων, σκοτώθηκε και ο Αλικαμπιώτης Σ. Γρυλλος Σ΄αυτή τη μάχη ανεδείχθη ο Εθνικος ήρωας Παπά Μαλέκος Τέλος αναφέρομε τη μάχη στην Αλμυρίδα όπου εφαρμόστηκε με μεγάλη επιτυχία η αρχαία Σπαρτιατική διάταξη των επαναστατικών μας δυνάμεων.
Βιώματα του γράφοντος γιά την περίοδο 1940-1945
Οσα στοιχεία, θ΄αναφέρω παρακάτω,γιά τη περίοδο 1940-1945, δεν είναι επίσημα ιστορικά στοιχεία αλλά είναι τα βιώματα μου στον Αλίκαμπο αυτή την περίοδο
Ιταλική επίθεση την 28ην Οκτωβρίου 1940 και το όχι των Ελλήνων
Από το μοναδικό ραδιόφωνο που υπήρχε τότε στο χωριό, εκείνο του καφενείου του Ντουρογιάννη, πληροφοριθήκαμε την Ιταλική επίθεση εναντιον της πατρίδος μας στα Ελληνο- Αλβανικά σύνορα στις 28/10/1940. Οι εξέχοντες του χωριού, Δάσκσλος,Κοινοτάρχης και μερικοί άλλοι ενημέρωσαν πλήρως τους χωριανούς μας Η επιστράτευση δεν άργησε και σε λίγο ολοκληρώθηκε με ενθουσιασμό που νόμιζε κανείς οτι οι επιστρατευμένοι μας πήγαιναν σε πανηγύρι με γλέντια και χορούς, όπως συνέβαινε σε κάθε γωνιά της πατρίδος μας. Η ομοψυχία των Ελλήνων εκείνη την εποχή ήταν εντυπωσιακή και έτσι οι Ελληνες δημιούργησαν την μεγάλη εποποιία του 1940. Δεν φανταζόμασταν ότι ανάμεσα στα ηθικά διδάγματα που προσδιορίζουν το μέλλον της φυλής μας θα ξεχωρίσει αυτό του ΟΧΙ που είπε ο λαός μας στον Ιταλό σφετεριστή της ελευθερίας του Εθνους μας διά στώματος Μεταξά. Είναι το έπος που την αξία του δεν κατόρθωσαν να σβήσουν από την μνήμη μας οι πολλαπλές δοκιμασίες της Ελληνικής φυλής οι φοβερές ημέρες της κατοχής και η αδελφοκτονος σύρραξη που μας δημιούργησαν ξένα συμφέροντα. Το έπος ήλθε τον κατάλληλο χρόνο γιά να συμβάλλει στη κάθαρση από την διχόνοια Βενιζελικών και Βασιλοφρόνων και στη δικαίωση της στρατιωτικής αρετής και τιμής των Ελλήνων, μετά τη τρώση τους από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Γερμανική επίθεση στη Κρήτη
Η άφιξη, του εκστρατευτικού σώματος των Αγγλων στη Κρήτη, από την ηπειρωτική Ελλάδα, μετά την ήττα και τη συνθήκη Τσολάκογλου, είχε συνέπεια τον άγριο και συνεχή βομβαρδισμό της Κρήτης,και κυρίως του κόλπου Σούδας, τα αεροδρόμια και τα΄αστικά κέντρα. Οι Γερμανοί βομβάρδιζαν καθημερινά ότι εκινείτο η αποτελούσε στρατιωτικό στόχο από την Ανατολή έως τη Δύση του ήλιου. Εμείς οι παλαιότεροι δεν θα λησμονήσομε τα Γερμανικά αεροπλάνα Στούκας που καθώς εφορμούσαν κάθετα, γιά να ρίξουν τις βόμβες, έκαναν ένα εκκωφαντικό θόρυβο. Το εκστρατευτικό σώμα των συμμάχων ήταν διεσπαρμένο σ΄όλο σχεδόν το Βόρειο τμήμα των ακτών της Κρήτης με προσωρινούς στρατώνες τους απέραντους ελαιώνες. Απ΄ότι θυμάμαι η παλαιά Εθνική οδός από Βρύσες μέχρι Γεωργιούπολη ήταν ένας προσωρινός μεγάλος στρατώνας ,Με τους στρατιώτες κάναμε ανταλαγή ειδών, δίδαμε αυγά,πορτοκάλια και κοτόπουλα και μας έδιδαν μπέικον και κορνμπίφ άγνωστα μέχρι τότε για μας.
Μετά τους σφοδρούς καταστροφικούς βομβαρδισμούς ακολούθησε η ρίψη αλεξιπτωτιστών και η αερομεταφορά επίλεκτων δυνάμεων με τ΄άγνωστα σε μας τότε ανεμοπλάνα. Η δύναμη που υπερασπιζόταν το αεροδρόμιο του Μάλεμε δεν κατόρθωσε να το κρατήσει ,και κατελήφθη από τους Γερμανούς την 26ην Μαίου. Σε λίγο όλη η Κρήτη βρίσκετο υπό Γερμανική κατοχή. Η συμμαχική δύναμη άρχισε να υποχωρεί στην καθορισμένη αμυντική γραμμή στούς Αγιους Πάντες <Μπαμπαλή>. Εκεί έδωσαν σκληρή μάχη , με την κινηθείσα ταχύτατα εμπροστοφυλακή των Γερμανών, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Οι Γερμανοί γιά να παρεμποδίσουν την υποχώρηση αλλά και την πιθανή ανασύνταξη των δυνάμεων βομβάρδιζαν τα χωριά που βρίσκονται εκατέρωθεν της οδού υποχώρησης <Εθνική οδός προς Σφακιά>, κυρίως τον Αλίκαμπο. Το σπίτι του Κρομιδονικολή ,στο κέντρο του χωριού, κατεδαφίσθη ολοσχερώς,αλλά και σε άλλα σημεία έπεσαν βόμβες, χωρίς ευτυχώς θύματα η ζημιές όπως τα σπήλαια του λαγγού.
Οι Αγγλοι παρ΄όλο που η φυσική τους αντοχή είχε υπερβεί τα όρια της κατώρθωσαν ν΄ανηφορήσουν μέχρι του Ασκύφου και μετά να κατηφορήσουν στο λιμάνι της Χώρας Σφακίων,απ΄όπου το μεγαλύτερο τμήμα του σώματος, με αντιτορπιλικά, έφυγαν,την 31\5\, γιά την Αίγυπτο. Αυτοί που δεν πρόλαβαν να φύγουν διασκορπίσθηκαν στα βουνά Σφακίων και Αποκορώνου , όπου εκρύβοντο μέσα σε σπυλιάρια, και διάφορες κρύπτες της φιλόξενης Κρητικής γης, στερούμενοι νερού και φαγητού.
Γερμανική κατοχή
Μετά την κατάληψη της Κρήτης οι Γερμανοί ήταν έξαλοι κατά του Κρητικού πληθυσμού γιατί δεν περίμεναν την μεγάλη συμμετοχή του στη μάχη εναντίων των εισβολέων. Ο Στρατηγός Στούντεν ήταν πολύ σκληρός με τα γνωστά αντίποινα που έγιναν κατά διαταγή του Μέσα στους λόγους, γιά αντίποινα, συμπεριέλαβε και την περίθαλψη αιχμαλώτων αλλά και την κατοχή όπλων. Εμφανής ήταν η αυθόρμητη λαική υποστήριξη σ΄αυούς που πολέμησαν γιά την Κρήτη.Από όλα τα χωριά μας, κυρίως αυτά της ρίζας όπως ο Αλικαμπος, έτυχαν οι αιχμάλωτοι μεγάλης υποστήριξης, αν και οι κατοικοι έθεταν σε κίνδυνο ακόμα και αυτή τη ζωή τους διότι,θεωρούσαν οτι είχαν καθήκον και υποχρέωση προς τα πιστεύω τους και την πατρίδα τους
Βασικά οδηγοί και συμπαραστάτες σ΄αυτούς τους δύστυχους ήταν κυρίως οι βοσκοί μας που γνώριζαν καλλίτερα από κάθε άλλον αυτά τα μέρη με τους κατσικόδρομους των, βάζοντες πολλές φορέ σε κίνδυνο ακόμη και την ζωή τους αν οι Γερμανοί, με τους πληροφοριοδότες των, ανακάλυπταν ότι έκρυβαν αιχμαλώτους. Παντού και πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι μειωμένης αντίστασης και ελαφράς συνείδησης. Με κάτι τέτοιους οι Γερμανοί ,πολύ γρήγορα πληροφορούνταν ό,τι σχετικό με τις κινήσεις των αιχμαλώτων και γιά την σύληψη των έκαναν ξαφνικά μπλόκα στα χωριά κυρίως της Ρίζας. Τα μπλόκα πραγματοποούσε ένα απόσπασμα συγκροτούμενο κυρίως από προδότες με Γερμανικές στολές, τους Σουμπερίτες, όπως τους λέγαμε, από το όνομα του αρχηγού τους Σούμπερτ, αξιωματικού του Γερμανικού στρατού.
Τότε, ως μαθητής του Γυμνασίου Βάμου, έκανα καθημερινά τη διαδρομή Αλικαμπο-Βάμο=Αλίκαμπο,διαδρομή αρκετών χιλιομέτρων. Πολλές φορές, γιά να μικράνω την απόσταση κοιμόμουν στο Καλαμίτσι Αμυγδάλη, στου θείου μου του Βλασταροπαυλή. Ετσι ένα πρωί του 1943 έπεσα σε μπλόκο Σουμπεριτών. Η εμπειρία μου, μεταξύ των άλλων, ήταν και ένα δυνατό χαστούκι από τον ίδιο τον Σούμπερτ, λέγοντας μου «κ....παιδο πήγαινε στο....σόι σου και τους χωριανούς σου και πέστους ότι γρήγορα θα τους επισκευθώ». Πράγματι τον Αύγουστο του 1943 πραγματοποίησε την απειλή του ,μπλόκαρε τον Αλίκαμπο,και σκότωσε τον θείο μου Κ Γρυλλάκη Με την περιπέτεια μου στο Καλαμίτσι και μετά τις απειλές του Σούμπερτ ελάχιστες φορές κοιμήθηκα μέσα στο χωριό , όπως οι περισότεροι νέοι του χωριού, φοβούμενοι την αναγγελθείσα επίσκεψη Σούμπερτ. Οι ζωηρότεροι και ενθουσιώδεις από τους νέους με το χρόνο προσχωρήσαμε στις ανταρτικές οργανώσεις παίρνοντες γεύση των στερήσεων και κακουχιών της αντάρτικης ζωής. Το συνηθέστερο στρώμα μας ήταν ένα συμπαγές κατσοπρίναρο και γιά κουβέρτα ένα ράσο , από τριχιά κατσίκας ,που είναι αδιαπέραστο από τη βροχή, γιά προφύλαξη δε από τα διάφορα ερπετά τρώγαμε αρκετό........σκόρδο.
Ανταρτικές Οργανώσεις –Μάχες
Με τον καιρό η Κρητική αντίσταση οργανώθηκε και οι νέοι προσχωρούσαν στις τάξεις των. Αυτή η προσέλευση ενέτεινε την αίσθηση της προσμονής και της ελπίδας ότι πολύ σύντομα ηζωή και τα πράγματα θ΄άλλαζαν. Οσο φούντωνε το αντάρτικο τόσο πλήθαιναν και τα μπλόκα των Γερμανών. Σ΄ένα τέτοιο μπλόκο στον Αλίκαμπο ,συνέλαβαν και εξετέλεσαν,τον Ιωάννη Φουντουλάκη, Γεώρ Γρυλλάκη και Μαν Γρυλλάκη.
Μετά τις ήττες των Γερμανών σ΄όλα τα μέτωπα, άρχησαν να συμπτίσσονται και στη Κρήτη ,φοβούμενοι το μένος και την εκδικητικότητα του Κρητικού λαού,και περιορίστηκαν στις επαρχίες Αποκορώνου και Κυδωνίας από τη Γεωργιούπολη έως Δυτικά των Χανίων. Μέσα σ΄αυτό το θύλακα συγκετρώθηκαν περίπου 15000 Γερμανικός στρατός παρενοχλούμενος συνεχώς από τις ανταρτικές οργανώσεις Ε.Α.Μ καιτην Εθνική Οργάνωση Κρήτης < Ε.Ο.Κ>. Οι συνεχείς παρενοχλήσεις είχαν ως συνέπεια δύο σημαντικές μάχες,.Μία στη θέση κεφ’αλα του Αλικάμπου και μία στη Παναγιά Κεραμιών. Και στις δύο αυτές μάχες, παρά το νεαρό τότε της ηλικίας του, έλαβε μέρος και ο γράφων. Το μόνο που μου επιτρέπεται και έχω υποχρέωση ν΄αναφέρω εδώ είναι η ανδρεία και η ικανότητα του αειμνήστου εξαδέλφου μου Αποστόλου Γ. Γρυλλάκη που μ΄ένα παλαιό αντιαρματικό ,με τρια μόνο βλήματα, κατώρθωσε να καθηλώσει το προπορευόμενο τανκ των Γερμανών στη μεγάλη στροφή λίγο πιό πάνω από τα τελευταία σπίτια των Βρυσών.Επίσης τον τραυματισμό επτά συγχωριαν’ων μου με τη σοβαρότερη περίπτωση εκείνη του Σταμάτη Θωμαδάκη.
Συμμαχικές Οργανώσεις Βοήθειας Ε.Μ.Ε.Λ και ΟΥΝΡΑ
..
Οι οργανώσεις αυτές έδιδαν, ύστερα από ονομαστικές καταστάσεις των κατοίκων κάθε χωριού,διάφορα τρόφιμα προς διανομή. Ως γραμματέας της κοινότητας Αλικάμπου, με πρόεδρο τον θείο μου Ι.Κ.Γρύλλο, πήγαινα,μαζί με το κοινοτικό συμβούλιο,και την κατάσταση ,1200 περίπου ατόμων, και πέρναμε τα τρόφιμα.Οι Γερμανοί ήσαν ακόμα στη Γεωργιούπολη και αναγκαζόμεθα να πηγαίνομε στο Ρέθυμνο από το Κλήμα γιά να πάρουμε τα τρόφιμα .Η επιστροφή ΄ήταν δυσκολη με τα ζωα φορτωμένα και με μας να πεζοπορούμε .Οι Γερμανοί παρέμειναν μέχρι τον Μάιο του 1945, στα μέρη που είχαν συμπτυχθεί, οπότε παρεδόθηκαν στους Αγγλους και ανεχώρησαν ,με την προστασία των, ανενόχλητοι Η Κρήτη και πάλι ελεύθερη.
Θα αναφέρουμε μερικές από τις δηλώσεις των πρωταγωνιστών του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου
Winston Churchil . Αγγλος πρωθυπουργός τότε.
Σε λόγο που εξεφώνησε στις 28 Οκτωβρίου 1940, ημέρα της Ιταλικής επιθεσης στη χώρα μας έλεγε. “ Mαχόμενοι οι Ελληνες εναντίον του κοινού εχθρού, θα μοιραστούν μαζί μας τ΄αγαθά της ειρήνης”
Andony Hnden Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας τότε.
Σε λόγο του στο Βρετανικό Κοινοβούλιο στις 24|9|1942 έλεγε. Η Ελλάς έδωσε αλησμόνητο μάθημα στον Μουσουλίνι, αυτή υπήρξε η αφορμή της επανάστασης στη Γιουγκοσλαυία, αυτή κράτησε τους Γερμανούς στο ηπειρωτικό έδαφος της και την Κρήτη γιά εξ εβδομάδες, αυτή ανέτρεψε την χρονολογική σειρά των σχεδίων του Γερμανικού Επιτελείου και έφερε γενική μεταβολή στην όλη πορεία του πολέμου δίδοντας μας χρόνο και έτσι νικήσαμε.
Φραγκλίνος Ρούσβελτ. Πρόεδρος των Η.Π.Α
Οταν όλος ο κόσμος είχε χάσει κάθε ελπίδα, ο Ελληνικός λαός ετόλμησε να αμφισβητήσει το αήττητο του Γερμανικού τέρατος αντιτάσοντας το υπερήφανο πνεύμα της ελευερίας.
Κάρολος Ντε Γκώλ. Πρόεδρος, τότε, της Γαλλίας.
Αδυνατώ να δώσω το δέον εύρος της ευγνωμοσύνης που αισθάνομαι γιά την ηρωική αντίσταση του Ελληνικού λαού.
Στάλιν. Αχηγός,τότε, της Σοβιετικής Ενωσης.
Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρον γιά να ευγνωμονώ τον Ελληνικό λαό, του οποίου η αντίσταση έκρινε το πόλεμο.
Ζούκωφ. Στρατάρχης του Σοβιετικού Στρατού.
Ο Ελληνικός λαός καθυστέρησε τις Γερμανικές Μεραρχίες όλο τον καιρό που θα μπορούσαν να μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία της Κρήτης υπήρξε το κορύφωμα της Ελληνικής προσφοράς. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε.
Αδόλφος Χίτλερ. Ο Γερμανός δικτάτορας.
Χάρη της Ιστορικής αλήθειας οφείλω να ομολογήσω ότι μόνο οι Ελληνες, εξ όλων των αντιπάλων που με αντιμετώπισαν, επολέμησαν με παράτολμο θάρρος και υψίστη περιφρόνηση προς τον θάνατο.
Απόψεις και συμπεράσματα του γράφοντος.
Οι ξένοι, εχθροί και σύμμαχοι, μπορεί να απορούν με την τόλμη και το θάρρος μας να τα βάλουμε συγχρόνως με δύο υπερδυνάμεις τότε, την Ιταλία και την Γερμανία, θα πρέπει όμως να γνωρίζουν ότι η φιλοπατρία,η τόλμη και η γενναιότης είναι κληρονομιά των προγώνων μας. Τους θυμίζουμε τα λόγια του Αισχύλου, που διερωτάτο, γιατί μόνο εμείς οι Ελληνες, αντίθετα με τους βαρβάρους, δεν μετράμε ποτέ το πλήθος του εχθρού στη μάχη. Ακόμα θα πρέπει επί τέλους και εμείς οι Ελληνες να κατανοήσομε ‘οτι ουσιαστικά συμμαχίες δεν υπάρχουν παρά μόνο όταν συμπίπτουν τα συμφέροντα. Τα μεγάλα λόγια και οι υποσχέσεις είναι αφέλεια να τα πιστεύομε .Διδαχθήκαμε, νομίζω, από την πρόσφατη ιστορία μας, όπως τη Μικρασιατική καταστροφή και τη στάση που τήρησαν οι Σύμμαχοι μας που μας έστειλαν εκεί και γιά τα δικά τους συμφέροντα. Κάθε Ελληνας θα πρέπει να διαβάσει ,το σχετικό βιβλίο,τουΑμερικάνου πρεσβευτού στην Τουρκία, H. Morgenthau γιά να μάθει και να διδαχθεί αρκετά από τη σταση των μεγάλων συμμάχων μας! Η Ιστορία επανελήφθη δυστυχώς και μετά τη λήξη του Β παγκοσμίου πολέμου. Οι «σύμμαχοι μας» βοηθούμενοι από κάθε λογής εθνοπατέρες, δεξιούς και αριστερούς, μας δημιούργησαν την αδελφοκτόνο σύρραξη του 1945 με σκοπό να μην πραγματοποιήσουν τις υποσχέσεις που μας είχαν δώσει. Απέδειξαν γιά άλλη μία φορά πόσο ανακόλουθοι και αχάριστοι είναι απέναντι ενός ολοκλήρου έθνους που, όπως οι ίδιοι έλεγαν, συν’εβαλε τόσο όσο κανένα άλλο στη νίκη τους. Η αγνωμοσύνη και η αχαριστία σ΄όλο τους το μεγαλείο! Γιά άλλη μιά φορά επιβεβαίωσαν τη ρήση του λαού μας ,άμα έχεις τέτοιους φίλους τι τους θέλεις τους εχθρούς!
Απρίλιος 2009 Νικόλαος Ξεν Γρυλλάκης
Πηγή
Τα αρχεία της βιβλιοθήκης Αλικάμπου
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment